اصول نگهداری و محافظت از استخر

استخرها به لحاظ شکل و ظاهر متفاوت هستند و نیازهای نگهداری آنان نیز متفاوت است. اما آنچه که در بین همگی مدلهای استخرها یکسان است نگهداری و مراقبت روتین و روزانه است که تاثیر بسزایی در تمیز نگه داشتن و افزایش طول عمر استخر دارد. رعایت این نکات نگهداری روزانه نه تنها استخر را عاری از هرگونه زباله و آلودگی می‌کند بلکه در عملکرد سیستم هم تاثیرگذار خواهد بود. در ادامه این مقاله به بررسی نحوه نگهداری استخر خواهیم پرداخت.

مراحل نگهداری و تمیز کردن استخر

3 مرحله اصلی در تمیز کردن و نگهداری استخر وجود دارد:

• گردش و جریان آب استخر (سیرکولاسیون)
• تمیز کردن استخر
• استفاده از مواد شیمیایی در استخرر شیمی استخر

گردش و جریان آب استخر

آب استخر باید به طور مداوم در گردش باشد تا تمیز و شفاف بماند. آب راکد همواره محل مناسبی برای رشد جلبک‌ها و باکتری‌های مضر است. یک سیستم گردش جریان آب از چندین بخش شامل اسکیمرها، پمپ، فیلتر، جت‌ و... تشکیل شده است که اگر هر یک از این بخش‌ها با مشکل مواجه شوند، کیفیت آب شما کاهش می‌یابد. نحوه عملکرد استخر برای تمیز نگه داشتن و گردش آب شامل مراحل زیر است:

1. پمپ آب را از طریق کاسکیمرها می‌مکد. پمپ استخر به منزله "قلب" سیستم عمل می‌کند.
2. آب از طریق پمپ وارد سیستم فیلتراسیون و فیلترها می‌شود.
3. فیلتر ذرات آلوده و مواد اضافی را تصفیه می‌کند.
4. آب پس از تمیز شدن مجددا توسط جت‌ها به داخل استخر بازگردانده می‌شود.

• راه‌اندازی پمپ

به طور ایده‌آل پمپ و فیلترهای استخر باید به صورت شبانه روزی کار کنند اما از آنجایی که اینکار هزینه‌بر خواهد بود، به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که سیستم حداقل برای 10 تا 12 ساعت در روز فعال باشد. این مدت زمان کافی است تا حداقل یک یا دو بار، تمام آب استخر شما به گردش درآید.

• تمیز کردن یا شستشوی فیلتر

زمانی که گیج عدد 10 یا بالاتر را نشان داد احتمالا زمان شستشوی معکوس فیلتر فرا رسیده است. اگر از فیلتر کارتریجی استفاده می‌کنید باید برای تمیز کردن کارتریج اقدام نمایید.

• تمیز کردن اسکیمرها

تمیز کردن منظم اسکیمر و سبد پمپ یکی از کارهای ضروری جهت محافظت از استخر است. گرفتگی اسکیمرها سبب می‌شود تا فشار بیشتری به پمپ برای چرخش آب وارد آید که می‌تواند طول عمر پمپ را کاهش دهد. علاوه بر این ممکن است اجسام بزرگی مثل قورباغه و.. در اسکیمرها گیر کنند که باید به موقع حذف شوند. پیشنهاد می‌شود که تمیز کردن اسکیمرها را 1 تا 2 بار در هفته انجام دهید. برای اینکار کافیست پمپ استخر را خاموش کرده و سبد پشت اسکیمر را خالی، تمیز و یا تعویض کنید.

از طرفی سبد پمپ نیز ممکن است دچار گرفتگی یا آلودگی شود که بهتر است هرازگاهی نسبت به تمیز کردن آن اقدام نمایید. لازم نیست این کار به دفعات انجام شود چرا که بیشتر آلودگی و یا زباله‌ها توسط اسکیمرها تصفیه می‌شوند.

تمیز کردن استخر

مرحله بعدی در محافظت از استخر روتین تمیز کردن آن است که در طول سال در هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌کند. گردش منظم آب از ایجاد بسیاری از آلودگی‌ها جلوگیری می‌کند اما لازم است تا به صورت برنامه‌ریزی شده نسبت به تمیز کردن دستی استخر نیز اقدام نمایید. این کار شامل تمیز کردن دیواره‌های استخر، تمیز کردن زباله‌های سطح آب و تمیز کردن کف استخر می‌شود. تمیز کردن استخر عمدتا به صورت دستی انجام شده اما می‌توان از تمیزکننده‌های اتوماتیک نیز استفاده نمود. برای اینکار چند مرحله ساده پیش رو دارید:

• تمیز کردن سطح آب

تمیز کردن سطح آب با توری یا چنگک‌های مخصوص، آلودگی‌های بزرگ مانند برگ‌ها، پلاستیک‌ها، حشرات و...را حذف و تمیز می‌کند. تمیز نکردن استخر در این مرحله سبب می‌شود تا آلودگی‌ها در زیر آب ته‌نشین شده که تمیز کردن آن به مراتب سخت‌تر خواهد بود.

• تمیز کردن دیواره‌های استخر

شستشوی دیواره‌های استخر با برس‌های مخصوص از رشد جلبک‌ها، لکه‌دار شدن و پوسته پوسته شدن دیواره‌ها جلوگیری می‌کند. این کار بیشتر در مناطقی مانند اطراف پله‌ها، نردبان‌ها و زیر سرریزها انجام می‌شود.

• تمیز کردن با استفاده از مکنده‌ها (وکیوم)

تمیز کردن کف استخر با جاروبرقی یا مکنده‌ها بخش مهمی از حذف زباله است که در صورتی که به درستی انجام نشود سیستم گردش آب را مختل کرده و به آن آسیب می‌زند. این کار هم به صورت دستی و هم به استفاده از تمیزکننده‌های خودکار صورت می‌پذیرد.

شیمی استخر

برقراری تعادل در ترکیبات شیمیایی استخر کار سختی نیست اما بخش مهمی از مراحل نگهداری استخر را شامل می‌شود. اگر PH، میزان قلیایی بودن یا سختی آب برای مدت طولانی بیش از حد استاندارد باشد می‌تواند بر لوله و اتصالات و نهایتا تاسیسات استخر تاثیرگذار باشد به همین دلیل لازم است تا آب استخر را به صورت مداوم آزمایش کرده و از تعادل آن اطمینان حاصل کنید. وقتی آب شما به درستی متعادل باشد، کمتر با مسائلی مانند آب کدر، آب سبز یا تجمع باکتری‌های مضر دست و پنجه نرم می‌کنید.

ایجاد تعادل در آب و مواد شیمایی

بهترین راه برای اطمینان از اینکه سطح مواد شیمیایی استخر شما در تعادل کامل است، آزمایش آن است. روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد، اما آنجه که بیشتر از نوع روش انتخالبی اهمیت دارد، متعادل نگه داشتن مواد شیمایی زیر است:

1. سطح pH

در حالت ایده آل، PH استخر شما باید در محدوده 7.5 باشد. متعادل نگه داشتن PH از نکات بسیار مهم در شیمی استخر است چرا که بالا یا پایین بودن آن می‌تواند منجر به خوردگی تجهیزات استخر و یا افزایش رشد جلبک و باکتری‌های مضر گردد.

2. سختی کلسیم

محدوده مناسب برای میزان کلسیم موجود در آب استخر بین 200 تا 400 ppm است. اگر میزان سختی کلسیم خیلی کم باشد، خطر آسیب به پوشش گچ یا آستر وینیل استخر شما وجود دارد. از طرفی اگر سختی کلسیم بیش از حد بالا باشد، رسوبات کلسیم به سختی قابل حذف خواهند بود.

3. قلیایی بودن

میزان ایده‌آل قلیایی ب.دن باید بین 120 تا 150 ppm باشد. اگر کمتر از این محدوده باشد، pH استخر تحت تاثیر قرار گرفته و سطوح استخر بیشتر مستعد لکه شدن می‌شوند. اگر میزان قلیاییت از این محدوده بالاتر باشد آب استخر ممکن است کدر شود.

4. کلر

میزان 1 تا 3 ppm کلر در آب استخر برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و جلبک‌ها کافیست. بهتر است میزان کلر را در آب استخر ثابت نگه داشته تا از تمیز بودن آن اطمینان حاصل کنید.

نحوه شوک دادن به استخر چگونه است؟

شوک دادن به استخر یکی از مراحل بسیار مهم در پاک سازی و تمیز نگه داشتن استخر است. شوک دادن به معنی افزودن میزان بالای کلر یا سایر مواد اکسیدکننده به آب است تا هرگونه آلودگی اعم از باکتری یا جلبک‌ها و...را از بین برد. در حین شوک دادن به استخر میزان کلر تا 10ppm افزایش می‌یابد تا تمامی آلودگی‌ها را از بین برد. تا زمانی که این میزان به 2 تا 4 ppm نرسد امکان استفاده مجدد از استخر وجود ندارد.

چه زمانی باید به استخر شوک دهیم؟

به طور میانگین توصیه می‌شود در زمان اوج استفاده از استخر هفته‌ای یکبار به استخر شوک دهید. با این حال تعداد دفعات شوک دادن به استخر به میزان استفاده از استخر بستگی دارد. به عنوان یک راهنمای کلی در شرایط زیر نیاز به شوک استخر وجود دارد:

• زمانی که سطح کلر آزاد در استخر صفر است. (کلر آزاد: میزان کلر ایده آل جهت ضدعفونی کردن آب)
• زمانی که سطح کلر ترکیبی (کلرامین‌ها) از 0/5 بالاتر است.
• زمانی که جلبک‌ها در استخر شروع به رشد می‌کنند.

به جز موارد بالا در برخی شرایط خاص نیز نیاز به شوک دادن وجود دارد:

• طوفان‌های شدید (در استخرهای روباز)
• تغییر عمده سطح آب استخر
• وجود نشتی یا خرابی در استخر

بهترین زمان در طول روز برای شوک دادن چه موقع است؟

از نظر زمانی بهترین زمان برای شوک دادن به استخر، هنگام عصر و بعد از غروب آفتاب است چرا که پرتوهای فرابنفش خورشید، کلر آزاد را از بین برده و شوک به اندازه کافی موثر نخواهد بود. شوک دادن استخر در شب باعث می‌شود که مواد شیمیایی مصرفی بدون تغییر شکل موثر باشند. در نظر داشته باشید که پس از شوک دادن به استخر بهتر است 12 تا 24 ساعت از استخر استفاده نشود. پس بهترین زمان انجام این فرآیند عصر است.

انواع شوک دادن به استخر

شوک دادن به استخر با مواد شیمیایی مختلفی قابل انجام است. 4 نوع شوک دهنده اصلی برای ضدعفونی کردن استخر وجود دارد. هیپوکلریت کلسیم، هیپوکلریت سدیم، دی کلر سدیم و منوپرسولفات پتاسیم. هر کدام از این نوع شوک‌دهنده‌ها به نحوی متفاوتی در حفظ یک استخر تمیز، ایمن و کاملا ضدعفونی شده دارند.

1- هیپوکلریت کلسیم

هیپوکلریت کلسیم (Cal-hypo) یکی از محبوب‌ترین مواد شیمیایی برای ضدعفونی سریع و قدرتمند استخر است. از آنجایی که این ماده شیمیایی سطح PH استخر را نیز بالا می‌برد بیشتر برای آبهایی استفاده شده که سطح PH پایین تا نرمال دارند. نکته مهم دیگر در استفاده از این شوک دهنده این است که حتما قبل از استفاده از هیپوکلریت کلسیم آن را جداگانه حل کنید چرا که سرعت حل‌شوندگی آن به صورت مستقیم در آب استخر کند است. مواردی که باید در استفاده از شوک هیپوکلریت مد نظر قرار دهید:

• بسته به شرایط آب، از جمله سطح pH یا دمای بالا آب، ممکن است استفاده از این ماده شیمیایی سبب کدر شدن آب گردد.
• همانطور که گفته شد هیپوکلریت کلسیم دارای pH بالای 10/8 تا 11/8 است که pH استخر شما را افزایش می‌دهد.
• این شوک‌دهنده حاوی درصدی از کلسیم است که میزان کلسیم آب استخر و سختی آن را نیز افزایش می‌دهد.
• تا زمانی که سطح کلر آزاد موجود در آب به 4-2 ppm نرسیده، استفاده از استخر را مجاز نکنید.

2- هیپوکلریت سدیم

هیپوکلریت لیتیوم فاقد کلسیم است. این بدان معناست که معمولاً در استخرهایی که سطح کلسیم و سختی در آب بالاست استفاده می ‌شود. قبل از خرید این شوک دهنده باید سطح کلسیم آب استخر را بررسی کنید. هیپوکلریت سدیم بر خلاف هیپوکلریت کلسیم نیاز به حل شدن از قبل ندارد. همچنین به نسبت هیپوکلزیت کلسیم قیمت بالاتری دارد. پس از استفاده از هیپ.کلریت سدیم 8 ساعت زمان لازم است تا امکان شنا در استخر ایجاد شود.

3- دی کلر سدیم

این شوک دهنده برای استخرهای وینیل و فایبرگلاس بسیار مناسب است و می‌تواند به صورت مستقیم در استخر مورد استفاده قرار گیرد. PH دی کلر سدیم تقریباً در محدوده 7 یعنی خنثی است و سرعت حل‌شوندگی بسیار بالایی دارد. در استفاده از این شوک دهنده 2 نکته حائز اهمیت است. اول اینکه دی کلر حاوی سیانوریک اسید است که به مرور زمان سیانوریک اسید باقیمانده را در استخر افزایش می دهد. میزان این ماده باید به صورت مداوم در سطح استخر آزمایش و کنترل شود. همچنین این ماده شیمیایی به نسبت کلر مایع یا هیپوکلریت کلسیم قیمت بالاتری دارد اما از آنجایی که بعدا برای تعادل PH نیاز به استفاده از اسید اضافی نیست، به لحاظ اقتصادی به صرفه خواهد بود.

4- منو پرسولفات پتاسیم

این شوک‌دهنده به عنوان یک اکسیدکننده قوی بدون کلر شناخته می‌شود که سرعت انحلال بسیار بالایی دارد. تنها 15 دقیقه پس از استفاده از منوپرسولفات پتاسیم میتوان از استخر استفاده نمود. این ماده شیمیایی سطح کلر موجود در آب را تغییر نمی‌دهد به همین جهت باید در استخرهایی استفاده شود که سطح کلر آب در محدوده 2 تا 4 ppm باشد. به یاد داشته باشید برای استفاده از این محصول حتما بر اساس دستورالعمل کارخانه تولیدکننده عمل نمایید.

دستورالعمل استفاده از شوک دهنده استخر

استفاده از شوک دهنده‌ها باید بر اساس نوع آن و بر مبنای دستورالعمل شرکت تولیدکننده باشد. اما از آنجایی که هیپوکلریت کلسیم پرمصرف‌ترین شوک‌دهنده استخر است به طور معمول می‌توان طبق جدول زیر از ان استفاده نمود:

!هشدار! هنگام کار با مواد شیمیایی همواره از عینک‌های مخصوص و دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنید.

مراحل آماده سازی استخر برای شوک دادن

1. آب استخر را تست کنید

قبل از هرچیز نیاز است تا آب استخر تست شود. سطح کلر آزاد باید کمتر از سطح کلر کل باشد. این بدان معناست که سطح کلر ترکیبی شما پایین است و زمان آن رسیده است که به استخر خود شوک بزنید. همچنین، سطح pH و قلیائیت را بررسی کنید. مطمئن شوید که سطح pH شما بین 7.4 تا 7.6 و سطح قلیایی شما بین 100 تا 150 ppm باشد. در مرحله بعدی می‌توانید سطح سختی کلسیم را بررسی نمایید تا مطمئن شوید که در تعادل است. اگر استخر شما دارای روکش وینیل یا فایبرگلاس است، سطح سختی کلسیم باید بین 175 تا 225 ppm باشد. اگر استخر بتونی یا گچی دارید، سطح آن را بین 200 تا 275 ppm نگه دارید.

2- شوک‌ دهنده را قبل از استفاده حل کنید

در صورت استفاده از شوک دهنده‌های کلری نیاز است تا این ماده شیمیایی را بر اساس دستورالعمل‌ها موجود روی بسته‌بندی‌ها (یا جدول بالا برای هیپوکلریت کلسیم) در مقدار معینی آب حل کنید. این کار را در یک سطل جداگانه با مقداری آب ولرم به آرامی ترکیب کرده و اجازه دهید به طور کامل حل شود.

3- ماده شوک دهنده را به آب استخر اضافه نمایید

در این مرحله، مطمئن شوید که پمپ و فیلتر استخر با سرعت و به درستی کار می‌کنند. عملکرد صحیح سیستم کمک می‌کند تا شوک‌دهنده به طور موثرتر مخلوط شود. پس از افزودن شوک‌دهنده، سیستم را حداقل 8-12 ساعت روشن نگاه دارید.

مطالب مرتبط

راهنمای جامع ساخت استخر از صفر تا صد طبقه بندی انواع استخر و کاربردهای آن