امروزه با توجه به شرایط خشکسالی و کاهش منابع آبی در کشاورزی، الزام استفاده از روش‌هایی جهت کاهش مصرف آب، بیش از پیش احساس می‌شود. در این راستا می‌توان با انجام تنظیماتی ساده، به بهره‌وری بیشتر سیستم آبیاری خود کمک کنید. این تکنیک‌ها علاوه بر جلوگیری از هدر رفت آب و کاهش هزینه‌های آبیاری، در مدت زمان کوتاه و بدون هزینه انجام خواهد شد.
در این مقاله به نکاتی جهت تنظیم سیستم بارانی به منظور جلوگیری از هدر رفت آب اشاره می‌شود.
5 تنظیم سیستم بارانی برای جلوگیری از هدر رفت آب
برای صرفه‌جویی در مصرف آب در سیستم‌های آبیاری باید بر 2 حوزه اصلی تمرکز کرد:
- برنامه‌ریزی آبیاری
- عملکرد صحیح سیستم آبیاری
برنامه‌ریزی آبیاری در 4 گام اساسی انجام می‌شود که شامل بررسی قابلیت‌های آبیاری زمین و خاک، بررسی میزان و کیفیت آب در دسترس، انتخاب روش مناسب آبیاری و بررسی جنبه‌های اقتصادی می‌باشد. حوزه دیگری که باید روی آن تمرکز کرد بررسی عملکرد سیستم آبیاری است، چرا که حتی اگر برنامه‌ریزی به خوبی انجام شده باشد، ممکن است ایجاد نشتی در شبکه آبیاری و یا تغییرات فشار، مصرف آب را تحت تاثیر قرار دهد. این اقدامات اصلاحی روش‌هایی ساده برای کنترل میزان مصرف آب در کشاورزی می‌باشد.
1. بررسی کنتور آب
وقتی جریان آب به طور کامل قطع است، کنتور آب را بررسی کنید که ببینید آیا بخش آبی رنگ در حال حرکت است یا توقف دارد. اگر این بخش در حال حرکت باشد نشان‌دهنده وجود نشتی در سیستم است. گیج کنتور در برخی مواقع حتی کوچکترین نشتی‌ها را نیز تشخیص می‌دهد. پیدا کردن محل نشتی، مرحله مهم بعدی است؛ اما در این مرحله می‌دانید که مشکل هدر رفت آب از وجود نشتی حاصل شده است.
2. تشخیص نشتی
برخی از نشتی‌ها در سیستم آبیاری با ایجاد فواره آب، به راحتی قابل تشخیص هستند. اما در برخی موارد ممکن است نشت آب به آهستگی در اطراف آبپاش یا شکستگی لوله‌های اصلی یا فرعی وجود داشته باشد. بررسی نمای کلی زمین می‌تواند اطلاعات خوبی در اختیارتان قرار دهد. برای مثال در تصویر زیر ایجاد گودال آب و یا افزایش میزان و تراکم رشد گیاه، نمایانگر مشکلات مختلف در سیستم آبیاری است.
3. بررسی و رفع نشتی آبپاش
آبپاش‌ها می‌توانند در بخش‌های مختلفی دچار نشتی شوند. در ابتدا لازم است تا محل نشتی را بررسی کنیم. نشتی آبپاش بیشتر در قسمت اتصال ساقه آبپاش به رایزر، واشرهای ساقه آبپاش و محل اتصال رایزر به قلاب دیده می‌شوند. برای رفع نشتی در هر بخش اقدامات متفاوتی همچون تعمیر و یا تعویض آبپاش لازم است. تعمیرات کوچک در آبپاش می‌تواند عملکرد آن را به صورت چشمگیری تغییر دهد.
4. بررسی و رفع نشتی شیرآلات
ممکن است شیرآلات نیز در بخش دسته شیر یا محل اتصال شیر به لوله دچار نشتی شوند. بهتر است محل اتصال را مجدد چک کنید. اگر محل اتصال شیر دچار شکستگی شده بود اقدام به تعویض نموده و یا از میزان تفلون بیشتری جهت آب‌بند استفاده کنید.
5. تنظیم فشار سیستم آبیاری
تنظیم کننده‌های فشار یک راه عالی برای حفظ فشار مناسب در یک سیستم آبیاری هستند. اغلب سیستم‌های آبیاری فاقد چنین تنظیم‌کننده‌هایی هستند.در سیستم‌هایی که از این تنظیم‌کننده‌ها استفاده نمی‌شود از شیرآلات دارای کنترلر استفاده نمایید. این نوع از شیرها عملکرد بسیار بهتری در زمینه تنظیم جریان دارند.همچنین جریان را می‌توان از طریق دسته روی شیرها کنترل و به صورت مداوم بررسی نمود.