نوار آبیاری تیپ و لوله قطره چکان دار

سیستم آبیاری قطره‌ای یکی از روش‌های مورد قبول در حوزه آبیاری است که بر بسیاری از مشکلات موجود در آبیاری تحت فشار فائق آمده است. برای آبیاری با سیستم آبیاری قطره‌ای، روش‌های متفاوتی وجود دارد. لوله‌های قطره‌چکان‌دار، نوارهای تیپ آبیاری، قطره‌چکان‌های آنلاین و لوله‌های تراوا از جمله تجهیزاتی هستند که آبیاری قطره‌ای توسط آنها انجام می‌گیرد.

لوله‌ قطره‌چکان‌دار چیست؟

لوله‌های قطره‌ چکان ‌دار از متداول‌ترین تجهیزات مورد استفاده در آبیاری قطره ای محسوب می‌شوند. این لوله‌ها از جنس پلی‌اتیلن بوده و علاوه بر ضخامت بیشتر، مقاومت و عملکرد بهتری نسبت به نوارهای آبیاری تیپ دارند. از این لوله‌ها در سیستم آبیاری قطره‌ای زیر سطحی نیز استفاده می‌شود. لوله‌های قطره‌چکان‌دار بسته به شرایط و نوع قطره‌چکان مورد نیاز، می‌توانند تا چندین سال در عملیات آبیاری به کار گرفته شوند.

لوله‌های قطره‌چکان‌دار در مدل‌ها و اندازه‌های متفاوت تولید و روانه بازار می‌شوند. این تجهیزات عموما در قطرهای 16، 17، 20 و 22 میلی‌متر و با ضخامت‌های 0.6 تا 1.2 میلی‌متر تولید می‌شوند. قطره‌چکان‌‌ها در دو مدل پلاک ‌دار و دایره‌ای بر روی لوله تعبیه شده که فاصله آنها از 15 سانتی‌متر شروع و تا 50 سانتی‌متر نیز می‌رسد. دبی خروجی این قطره‌چکان‌ها از 2 لیتر بر ساعت تا 12 لیتر بر ساعت (در تولیدات برخی از تولید کننده‌ها) متفاوت است. قیمت رول لوله قطره چکان دار بسته به طول آن‌ها (از 200 تا 400 متر) متفاوت خواهد بود.

انواع لوله قطره چکان دار

لوله پلاک دار

مناسب‌ترین قطره‌چکان برای این لوله‌ها، قطره‌چکان‌های دبی ثابت یا همان جبران کننده فشار هستند. این بدان معناست که در یک بازه مشخص، فشار خروجی آب از قطره‌چکان ثابت است. مکانیزم‌های آنتی سیفونی (ضد ‌مکش) و همچنین خودشویندگی نیز در برخی از تولیدات با کیفیت به چشم می‌خورد.

انواع لوله قطره چکان دار

ویژگی‌های لوله‌های قطره‌چکان‌دار:

• مناسب برای محصولاتی که نیاز آبی برابر دارند
• مناسب برای آبیاری زمین‌های وسیع با نرخ باراش کم
• مقاومت نسبتا بالا در برابر واکنش‌های شیمیایی
• شستشوی آسان
• اماکن اضافه کردن قطره‌چکان آنلاین
• کنترل بهتر علف‌های هرز

ویژگی لوله قطره چکاندار

نکات نصب و نگهداری لوله قطره چکاندار

• حین نصب و پهن کردن لوله‌ها روی زمین دقت کنید که لوله‌ها روی زمین کشیده نشده و توسط رول آن‌ را پهن و جمع کنید تا از ساییدگی و وارد آمدن ضربه به لوله جلوگیری شود.
• از جابجا کردن و کشیدن لوله‌های قطره‌چکان‌دار هنگامی وجود جریان آب در لوله خودداری کنید. این عمل احتمال پارگی و آسیب به لوله را به شدت افزایش می‌دهد.
• به صورت مداوم و دوره‌ای فشار پشت قطره‌چکان‌ها را اندازه‌گیری نمایید. لوله‌های قطره‌چکان‌دار به دلیل دیواره نازک تحمل فشار عملیاتی بیش از حد را ندارند.
• در صورت گرفتگی انتهای مسیر، لوله را باز کرده و اسید مناسب گرفتگی، عملیات شستشو انجام دهید.
• عملیات شستشو را قبل از رخ دادن گرفتگی و به صورت مرتب انجام دهید .
• حین انجام عملیات نصب قبل از تعبیه لوله‌های قطره‌چکان‌دار به لوله‌های اصلی، حتما یکبار جریان را وصل کرده تا مواد اضافی داخل لوله خارج شوند.
• حین مونتاژ، انتهای مسیر را حتما بسته نگاه دارید.
• پس از اتمام فرآیند مونتاژ، انتهای مسیر را مجددا باز کرده و جریان را وصل کنید تا مسیر پاک شود.
• به یاد داشته باشید که بعد از عملیات کود‌دهی، جریان آب را حداقل برای مدت 30 دقیقه وصل کرده تا کود مورد استفاده شسته شود. وجود برخی مواد مغذی و کودها ممکن است موجب گرفتگی قطره‌چکان‌ها شوند.
• دقت کنید تا هنگام اضافه کردن کود و مواد مغذی به آب آبیاری، سیستم فشار عملیاتی کافی و مناسبی داشته باشد.
• درصورت آسیب دیدن لوله‌های قطره‌چکان‌دار می‌توانید از اتصالات آبیاری قطره‌ای از قبیل: رابط مساوی و… برای تعمیر آنها استفاده کنید.

نوار تیپ چیست؟

نوارهای آبیاری قطره‌ای یا نوار تیپ (Drip Tape)، یکی از تجهیزات آبیاری قطره‌ای بوده که دارای دیواره نازک‌تری به نسبت لوله‌های قطره‌چکان‌دار می‌باشند. این محصولات در دو مدل نوار تیپ پلاکدار و نوار تیپ بغل‌ دوخت تولید و عرضه می‌شوند. استفاده از نوار تیپ بغل دوخت در بین کشاورزان بسیار محبوب و رایج است. از این نوارها به عنوان گزینه‌ای کم ‌هزینه برای آبیاری فصول زراعی استفاده می‌شود. این نوارها نیز مشابه با لوله‌های قطره‌چکان‌دار با دبی متفاوت و همچنین فاصله قطره‌چکان‌های بین 15 تا 100 سانتی‌متر در بازار موجود می‌باشند. قیمت نوار آبیاری تیپ بر اساس ضخامت قطر، جنس، میزان تحمل فشار و… متفاوت است. این محصولات عموما با قطرهای 16 و 20 میلیمتر تولید می‌شوند.

نوار تیپ آبیاری قطره ای

نوار تیپ پلاکدار

نوار تیپ بغل دوخت دار

ویژگی‌های نوار تیپ آبیاری:

این نوارها نیز دارای مدل‌ دبی ثابت می‌باشند. اصلی‌ترین تفاوت آنها در مقایسه با لوله‌های قطره‌چکان‌دار، هزینه اولیه است که قیمت نوارهای آبیاری نسبتا کمتر بوده و تنها برای آبیاری یک فصل کارآیی دارند. این در حالی ‌است که لوله‌های قطره‌چکان‌دار هزینه اولیه بیشتری داشته و برای چندین سال قابلیت استفاده دارند.

انواع نوار تیپ آبیاری

نکات نصب و نگهداری نوار تیپ

• حساسیت نوارهای آبیاری در مقایسه با لوله‌های قطره‌چکان‌دار کمتر بوده لذا با توجه به ضخامت بسیار کم این نوراها، از کشیده شدن آنها در زمین خودداری کنید.
• از جابه جا کردن و کشیدن نوارهای تیپ هنگامی که آب در لوله در جریان است خودداری کنید. این عمل پارگی و آسیب به نوار را به شدت افزایش می‌دهد.
• همواره فشار پشت قطره‌چکان‌ها را اندازه‌گیری کنید. نوراهای تیپ به دلیل دیواره نازک، نمی‌توانند فشاری بیش از حد عملیاتی خود تحمل کنند.
• حین نصب و قبل از اتصال لوله‌های قطره‌چکان‌دار به لوله‌های اصلی، حتما یک بار جریان را وصل کنید تا مواد خارجی داخل لوله خارج شوند.
• حین مونتاژ انتهای مسیر را حتما بسته نگاه دارید.
• پس از مونتاژ انتهای مسیر را مجددا باز کرده و جریان را وصل کنید تا مسیر پاک شود.
• پس از عملیات کود‌دهی، جریان آب را حداقل برای مدت 30 دقیقه وصل کنید تا کود و مواد مغذی مورد استفاده شسته شود. برخی از مواد مغذی و کود خود ممکن است موجب گرفتگی قطره‌چکان‌ها شوند.
• دقت کنید هنگام اضافه کردن کود و مواد مغذی به آب آبیاری، سیستم فشار کافی و عملیاتی را داشته باشد.
• درصورت آسیب دیدن نوار تیپ می‌توانید از تجهیزات آبیاری قطره ای نظیر: رابط تیپ و لوله 16 به لوله اصلی و لوله 16 و… برای تعمیر آنها استفاده کنید.

موارد کاربرد لوله‌ ‌قطره‌چکان‌دار و نوار آبیاری تیپ:

• گلخانه‌ها
• باغچه‌های سبزیجات (گوجه‌فرنگی، فلفل، کاهو، کلم بروکلی، پیاز و…)
• درختان میوه و باغات انگور
• برخی محصولات نظیر آفتابگردان، ذرت، سیب زمینی، پنبه و…

استفاده از لوله قطره چکان دار در گلخانه

مزایای نوار تیپ و لوله‌ قطره‌چکان‌دار:

1. افزایش کارایی در سطح

2. کاهش مصرف آب آبیاری

3. کاهش رشد علف‌های هرز

4. در مقایسه با آبیاری بارانی، باد مانعی برای آبیاری نیست

5. قابلیت استفاده در زمین‌هایی با شیب زیاد

6. اضافه شدن مدت زمان آبیاری، کاهش فرسایش خاک و ایجاد روان‌ آب

7. به دلیل وجود جریان مداوم، آب به عمق مورد نظر نفوذ کرده و آب به میزان کافی در دسترس ریشه قرار می‌گیرد.

8. کاهش نرخ تبخیر در مقایسه با آبیاری بارانی

9. صرفه‌جویی در مصرف کود و مواد مغذی

10. یکسان کردن دسترسی به کود و مواد مغذی

انتخاب لوله قطره‌چکان‌دار یا نوارهای آبیاری تیپ؟

انتخاب هر یک از این روش‌ها برای آبیاری زمین و محصول کشاورزی، نیازمند اطلاعات کافی و برنامه‌ریزی آبیاری دارد. نوارهای آبیاری پلاک‌ دار و بغل ‌دوخت یک گزینه مناسب و با هزینه پایین برای آبیاری محسوب می‌شود و تنها برای یک فصل زراعی کارایی دارد. از طرف دیگر در مزارع بزرگ و وسیع با نیاز آبیاری مداوم، استفاده از لوله‌های قطره‌چکان‌دار با هزینه ابتدایی بالاتری همراه خواهد بود. اما این گزینه در مقابل نوار تیپ انتخاب بهتری است چرا که برای چندین سال برنامه آبیاری شما را تضمین خواهد کرد.

در صورتی که می‌خواهید آبیاری قطره‌ای را تنها برای یک‌ سال تجربه کنید و یا زمین شما استیجاری است، نوار تیپ آبیاری قطره‌ای توصیه می‌شود. در چنین شرایطی هنگام خرید نوار تیپ لازم است تا نکات مهمی را مد نظر قرار دهیدکه در ویدیو آموزشی خرید نوار تیپ به صورت کامل به آنها اشاره شده است. اما اگر قصد نصب سیستمی دائمی دارید که نیاز آبیاری شما را برای چندین سال تامین کند، لوله‌های قطره‌چکان‌دار گزینه بهتری خواهند بود.