شیر مهره دار یا شیرهای توپی یکی از ابزارهای مهم در صنعت سیستم‌های انتقال آب و سیالات هستند. این شیرها، با نام‌های شیرهای گازی یا بال ولو نیز شناخته می‌شوند. شیرهای توپی برای قطع و وصل کردن جریان سیالات (مایع یا گاز) در سیستم لوله‌کشی صنعتی (پایپینگ) استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های شیرهای توپی چیست؟
- طول عمر طولانی: شیرهای توپی به دلیل ساختار ساده و مقاومت بالا، دارای طول عمر طولانی هستند.
- آب‌بندی خوب: این شیرها به خوبی جریان را قطع می‌کنند و از نشتی جلوگیری می‌کنند.
- قیمت مناسب: شیرهای توپی به دلیل قیمت مناسب و کارایی بالا، در صنعت پرکاربرد هستند.
نحوه عملکرد شیرهای مهره دار توپی چگونه است؟
- شیر توپی دارای یک توپ چرخشی با سوراخ در مرکز آن است.
- وقتی سوراخ توپ در راستای جریان سیال قرار می‌گیرد، شیر باز می‌شود.
- وقتی سوراخ توپ عمود به جریان باشد، شیر بسته می‌شود.
کاربرد انواع شیر توپی
شیرهای توپی یکی از انواع شیرآلات صنعتی مهم هستند و برای انسداد و تنظیم جریانات سیال (آب، نفت، گاز، بخار و غیره) در صنایع مختلف از جمله کشاورزی، تاسیسات استخر و تاسیسات ساختمان و صنایع نفت و گاز و پتروشیمی استفاده می‌شوند. این شیرهای مهره دار، دارای چندین مزیت هستند، ازجمله:
- باز و بسته شدن سریع: شیر توپی با یک حرکت چرخشی 90 درجه (ربع گرد) باز و بسته می‌شود.
- ساختار محکم: شیر توپی بدون نیاز به نیروی گشتاوری بالا ساخته شده است.
- طراحی متراکم و کم حجم: این محصولات دارای طراحی کم حجم‌تری است.
کاربرد شیر مهره دار در مصارف آبیاری
شیرهای مهره دار در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات به عنوان یک ابزار مهم در آبیاری، به کنترل دقیق جریان آب کمک می‌کنند. این شیرها برای کنترل جریان آب در سیستم‌های آبیاری، به ویژه در کشاورزی و آبیاری قطره‌ای، استفاده می‌شوند.
از جمله کاربردها و ویژگی‌های شیرهای مهره دار:
- کنترل جریان آب: به عنوان یک مکانیزم ساده و موثر برای کنترل جریان آب در لوله‌ها و خطوط آبیاری استفاده می‌شوند. یعنی با چرخش مهره، جریان آب می‌تواند باز یا بسته شود.
- مناسب برای آبیاری قطره‌ای: شیرهای مهره دار به دلیل ساختار ساده و قابلیت کنترل دقیق جریان، برای سیستم‌های آبیاری قطره‌ای بسیار مناسب هستند.
- مقاومت در برابر ذرات معلق: مهره‌های شیر مهره دار به طور معمول از جنس مقاومی ساخته می‌شوند و می‌توانند در مقابل ذرات معلق در آب مقاومت نشان دهند.
- ساختار ساده و قابل نگهداری: شیرهای مهره دار از نظر ساختاری ساده هستند و نیاز به تعمیرات کمتری دارند.
برخی از انواع شیرهای مهره دار عبارتند از:
شیرهای برقی برای آبیاری: این شیرها با استفاده از برق کنترل می‌شوند و برای قطع و وصل سریع جریان آب در سیستم‌های آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شیرهای گیت ولو مهره ماسوره دار: این شیرها نیز برای کنترل جریان آب در سیستم‌های آبیاری استفاده می‌شوند و معمولاً در مسیر حرکت سیال قرار می‌گیرند.
کاربرد شیر مهره دار در مصارف صنعتی
به طور کلی، شیرهای توپی از نوع مهره دار، برای سیالات و گازها بسیار کارآمد هستند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای این محصول در مصارف صنعتی است. شیرهای توپی مهره ماسوره دار در تاسیسات استخر و جکوزی، تصفیه خانه‌ها، صنعت نفت و گاز، صنایع فلزی و شیمیایی کاربرد دارد؛ که برای کنترل جریانات سیال (آب، نفت، گاز، بخار و غیره) استفاده می‌شوند.
آشنایی با انواع شیر توپی
در این بخش به طور مفصل درباره انواع شیرهای مهره دار و کاربرد و ویژگی‌های محصولات مربوطه صحبت می‌کنیم.
شیر توپی دسته فلزی
شیر توپی دسته فلزی یک نوع از شیرهای مهره دار است که برای کنترل جریان آب، گاز یا سایر سیالات در سیستم‌های صنعتی، کشاورزی و تاسیسات مورد استفاده قرار می‌گیرد. ویژگی‌های این نوع شیر عبارتند از:
- مهره دار: شیر مهره دار با یک مهره قابل چرخش کنترل می‌شود. با چرخش مهره، جریان سیال می‌تواند باز یا بسته شود.
- دسته فلزی: دسته شیر مهره دار از جنس فلزی ساخته شده است، که مقاومت و استحکام بالایی دارد.
- مقاومت در برابر فشار: شیرهای مهره دار دسته فلزی معمولاً قابلیت تحمل فشارهای بالا را دارند.
انواع شیر توپی دسته فلزی ویسپار عبارتند از:
شیر توپی دسته فلزی تک ضرب
شیر توپی دسته فلزی دو ضرب
شیر توپی دسته فلزی لی فلت
شیر توپی دسته پلیمری
شیر توپی پلیمری ویسپار یکی از پرکاربردترین انواع شیرهای صنعتی است. این شیرها از پلیمر ساخته شده و مقاوم به ضربه بوده و دارای خواص مکانیکی بسیار زیادی هستند.
انواع شیر توپی دسته پلیمری ویسپار عبارتند از:
شیر توپی پلیمری
شیر توپی چسبی
شیر توپی چسبی ویسپار در سیستم‌های آبیاری اراضی کشاورزی، تاسیسات استخر، سونا و جکوزی، تاسیسات تصفیه‌خانه‌ها، شبکه‌های آبرسانی تحت فشار و…. کاربرد دارد.
شیر مهره دار رابط دار
این شیرهای توپی که به مولتی کانکشن هم معروف هستند، در گروه شیرآلات پلیمری قرار گرفته‌اند. این محصولات جهت قطع و وصل جریان در سیستم‌های آبیاری به کار می‌روند. به کارگیری شیرهای مولتی کانکشن پلیمری در شبکه‌های آبیاری سبب افزایش سرعت و سهولت در نصب و اجرای سیستم‌ها می‌شود.
در حال حاضر انواع شیر توپی رابط‌دار ویسپار عبارتند از:
شیر توپی یکسر مهره ماسوره یکسر رابط
شیر توپی دو سر رابط
شیر توپی دو سر مهره ماسوره
شیر توپی مهره ماسوره
شیر توپی مهره ماسوره یک نوع از شیرآلات صنعتی است که جهت قطع و وصل جریان سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیر دارای قابلیت تحمل فشار تا ۱۶ بار و مقاومت نسبت به خوردگی مواد شیمیایی است. بدنه‌ی شیر توپی مهره ماسوره از جنس یو پی وی سی ساخته شده است که نسبت به ضربه مقاوم است. این ویژگی سبب شده تا این محصول از استحکام بالایی برخوردار باشد. شیر مهره ماسوره در تاسیسات استخر و جکوزی، تصفیه‌خانه‌ها، صنعت نفت و گاز، و صنایع فلزی و شیمیایی کاربرد دارد.
تنوع این مدل شیر ویسپار به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:
- شیر توپی دسته آبی: مناسب برای استفاده در تاسیسات استخر و جکوزی.
- شیر توپی ضد اسید دسته قرمز: مناسب برای صنایع نفت و گاز و صنایع فلزی و شیمیایی.
شیر توپی مهره ماسوره دارای دو عدد مهره است که می‌توان با این دو مهره، بخش میانی شیر را تعمیر کرد و نیازی به قراردادن مهره ماسوره به صورت جداگانه در مسیر لوله‌کشی نیست. به طور کلی، این شیرها به عنوان یک ابزار مهم در تاسیسات صنعتی و تصفیه‌خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شیر توپی ضد اسید
شیر ضد اسید PP پلی پروپیلن ویسپار برای محیط‌های اسیدی خاص طراحی شده‌است. تفاوت این شیر توپی مهره ماسوره‌ای با دیگر شیرهای ربع گرد، نوع اتصال آن است که از نوع جوشی است.
شیر یکطرفه دریچه ای
شیر یکطرفه دریچه ای ویسپار یک نوع شیر مهره دار توپی که به عبور یک طرفه جریان سیال کمک می‌کند.
شیر یک طرفه فنردار
جهت جلوگیری از بازگشت جریان سیال در سیستم‌های لوله‌کشی از شیر یکطرفه فنر دار ویسپار استفاده می‌شود.
